Με τις ρυθμίσεις του νόμου 4014/2011 επιχειρείται να αντιμετωπιστεί το πολύπλοκο πρόβλημα της αυθαίρετης δόμησης μέσα από την πολεοδομική, κοινωνική, περιβαλλοντική και οικονομική του διάσταση και τις αρχές της αειφορίας.
Ο νόμος αποτελεί μέρος μιας συνολικής πολιτικής του ΥΠΕΚΑ προωθούμενων μεταρρυθμίσεων που συνδέονται μεταξύ τους, αλληλοϋποστηρίζονται και περιλαμβάνουν το νέο τρόπο έκδοσης οικοδομικών αδειών, το νέο Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό (ΓΟΚ), τη θεσμοθέτηση βασικών μορφολογικών αρχιτεκτονικών κανόνων δόμησης σε κάθε δήμο της χώρας , καθώς και νέα εργαλεία για την άσκηση πολιτικής στο χώρο. Επιτυγχάνεται η μαζική καταγραφή των αυθαιρέτων κτισμάτων ώστε να επιταχυνθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός και επισπεύδεται έτσι το έργο του Κτηματολογίου για την καταγραφή ιδιοκτησιών στις εκτός σχεδίου και εκτός οικισμών περιοχές και ενισχύεται η προληπτική δράση στον τομέα της ανέγερσης νέων αυθαιρέτων με ηλεκτρονικές μεθόδους. Το Ειδικό Πρόστιμο αποτελεί το εργαλείο ανάπτυξης της σχέσης περιβαλλοντικού οφέλους και βλάβης καθώς αυτό θα αποδίδεται στο Πράσινο Ταμείο και θα αποδίδεται για την εξισορρόπηση του ελλείμματος γης, την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και την κατεδάφιση αυθαιρέτων.
Νόμος 3843/2010 «Ταυτότητα κτιρίων, υπερβάσεις δόμησης και αλλαγές χρήσης, μητροπολιτικές αναπλάσεις και άλλες διατάξεις»
Ο νόμος στοχεύει στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των πολιτών και αποτελεί τομή στην ιστορία της πολεοδομικής νομοθεσίας, αφού βάζει τέλος στο φαύλο κύκλο της δημιουργίας πολεοδομικών αυθαιρεσιών με:
• τη μη αποδοχή της αυθαιρεσίας και τη θεσμοθέτηση μηχανισμού ελέγχου για την κατάργηση του φαινομένου,
• τη δημιουργία αρχείου συγκέντρωσης και φύλαξης των σημαντικών στοιχείων των κτιρίων, αλλά και μητρώου των εμπλεκόμενων φορέων, με στόχο να διαπιστώνονται οι αυθαίρετες κατασκευές πριν ολοκληρωθούν, προστατεύοντας με τον τρόπο αυτό τον πολίτη,
• με τις εισφορές να μην κατατίθενται στις Δ.Ο.Υ., αλλά απευθείας στο «Ταμείο Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου», στοχεύοντας στην άμεση αξιοποίησή τους με τρόπο μετρήσιμο και ανταποδοτικό σε κάθε περιοχή, ανάλογα με τις αυθαιρεσίες που έχουν καταγραφεί σε αυτή. Με τον τρόπο αυτό αποκαθίσταται η περιβαλλοντική βλάβη και δημιουργούνται έργα ανάπλασης που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής σε τοπικό επίπεδο.
